Luật BHXH 2024: Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội, mở rộng diện bao phủ an sinh
Trợ cấp hưu trí xã hội theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024
Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 (gọi tắt là Luật BHXH 2024), đánh dấu một trong những điểm sửa đổi quan trọng khi bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội, góp phần hoàn thiện hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng.
Theo đó, hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng bao gồm:
- Trợ cấp hưu trí xã hội.
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.
- Bảo hiểm hưu trí bổ sung, hướng tới mục tiêu bao phủ toàn dân.
1. Trợ cấp hưu trí xã hội
Theo Điều 21 và Điều 22 của Luật BHXH 2024, trợ cấp hưu trí xã hội là chế độ do ngân sách nhà nước đảm bảo, kế thừa và mở rộng từ chính sách trợ cấp xã hội hằng tháng cho người cao tuổi. Nội dung cụ thể như sau:
Độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội
- Công dân Việt Nam từ 75 tuổi trở lên, không nhận lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
- Công dân Việt Nam từ 70 đến dưới 75 tuổi, thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện theo quy định, cũng được hưởng trợ cấp này.
Mức trợ cấp hằng tháng
- Mức trợ cấp hằng tháng do Chính phủ quy định, phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách nhà nước từng giai đoạn.
- Cứ mỗi 3 năm, Chính phủ tiến hành rà soát và xem xét điều chỉnh mức trợ cấp này.
- Tùy vào tình hình kinh tế và khả năng ngân sách, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể đề xuất hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Các quyền lợi khác
- Người thuộc diện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và đồng thời đủ điều kiện hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng sẽ được nhận chế độ có mức trợ cấp cao hơn.
- Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Khi qua đời, tổ chức hoặc cá nhân chịu trách nhiệm mai táng sẽ được hỗ trợ chi phí mai táng theo quy định.
Xem xét điều chỉnh giảm độ tuổi hưởng trợ cấp
- Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thẩm quyền điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo đề xuất của Chính phủ, dựa trên tình hình phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách từng thời kỳ.
2. Trợ cấp hằng tháng cho người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu
Bên cạnh đó, Điều 23 của Luật BHXH 2024 bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng cho người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Cụ thể:
Điều kiện hưởng trợ cấp hằng tháng
- Công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu, có thời gian đóng bảo hiểm xã hội nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu, nếu không nhận bảo hiểm xã hội một lần và có yêu cầu, sẽ được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đã đóng.
- Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội.
- Nếu tổng số tiền đóng bảo hiểm xã hội của người lao động cao hơn mức trợ cấp hưu trí xã hội tính trong khoảng thời gian từ khi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi nhận trợ cấp hưu trí xã hội, thì mức trợ cấp hằng tháng sẽ được tính cao hơn.
- Nếu tổng số tiền đóng không đủ để chi trả trợ cấp đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, người lao động có thể đóng một lần phần còn thiếu để đủ điều kiện hưởng trợ cấp hằng tháng.
Điều chỉnh mức trợ cấp
- Mức trợ cấp hằng tháng sẽ được điều chỉnh khi Chính phủ điều chỉnh lương hưu và các chế độ bảo hiểm xã hội hằng tháng.
Quyền lợi khác
- Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, người lao động sẽ được nhà nước đóng bảo hiểm y tế.
- Khi qua đời, thân nhân sẽ được nhận trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và hỗ trợ mai táng nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định.
Như vậy, với các quy định mới trong Luật BHXH 2024, chính sách bảo hiểm xã hội đa tầng không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người cao tuổi mà còn tạo cơ hội cho người lao động chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu có thể nhận trợ cấp hằng tháng, hướng đến mục tiêu mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội toàn dân.