Điều kiện hưởng lương hưu theo Luật BHXH 2024 (áp dụng từ 01/7/2025)

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cùng các văn bản hướng dẫn thi hành đã đưa ra quy định cụ thể về điều kiện hưởng lương hưu, bắt đầu áp dụng từ ngày 01/7/2025 với nhiều điểm mới đáng chú ý.

Điều kiện chung để được hưởng lương hưu

Theo quy định, người lao động cần đáp ứng đồng thời hai yếu tố: thời gian đóng BHXH và độ tuổi nghỉ hưu.

• Về thời gian đóng BHXH: Người lao động phải có tối thiểu 15 năm tham gia BHXH bắt buộc. Đây là điểm thay đổi so với quy định trước (20 năm), giúp nhiều người có thời gian tham gia ngắn hơn vẫn có cơ hội hưởng lương hưu. Trường hợp tham gia BHXH tự nguyện cũng yêu cầu tối thiểu 15 năm đóng.
• Về độ tuổi nghỉ hưu: Thực hiện theo lộ trình được Bộ luật Lao động 2019 quy định. Cụ thể, lao động nam từ 60 tuổi 3 tháng vào năm 2021, tăng dần mỗi năm 3 tháng cho đến đủ 62 tuổi vào năm 2028. Lao động nữ từ 55 tuổi 4 tháng vào năm 2021, tăng thêm 4 tháng mỗi năm cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Các trường hợp được nghỉ hưu sớm

Pháp luật quy định một số nhóm đối tượng có thể nghỉ hưu sớm hơn so với tuổi chung, nhưng vẫn phải đảm bảo thời gian đóng BHXH tối thiểu.

• Người làm nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn: Có ít nhất 15 năm làm công việc này hoặc tại khu vực có phụ cấp khu vực từ 0,7 trở lên (trước 01/01/2021) thì được nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm so với tuổi quy định chung.
• Người làm khai thác than trong hầm lò: Nếu có từ 15 năm trở lên trong nghề, được nghỉ hưu sớm hơn tối đa 10 năm. Danh mục công việc cụ thể được nêu tại Phụ lục I Nghị định 158/2025/NĐ-CP.
• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an nhân dân và một số đối tượng đặc thù: Khi nghỉ việc, nếu có từ 15 năm đóng BHXH trở lên, có thể nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 năm so với tuổi chung (trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác).
• Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn nghề nghiệp: Được hưởng lương hưu khi có ít nhất 15 năm đóng BHXH bắt buộc, không phụ thuộc vào độ tuổi.
• Người bị suy giảm khả năng lao động: Nếu có từ 20 năm đóng BHXH trở lên, có thể nghỉ hưu sớm nhưng mức hưởng sẽ bị giảm (trừ 2% cho mỗi năm nghỉ trước tuổi).
  • Suy giảm 61% – dưới 81%: nghỉ sớm tối đa 5 năm.
  • Suy giảm từ 81% trở lên: nghỉ sớm tối đa 10 năm.
  • Người có từ 15 năm làm nghề đặc biệt nặng nhọc, độc hại và suy giảm từ 61% trở lên cũng được hưởng lương hưu với mức thấp hơn.

Một số lưu ý khác

• Xác định tuổi khi thiếu ngày/tháng sinh: Nếu hồ sơ chỉ có năm sinh thì mặc định ngày 01/01 của năm đó; nếu chỉ có tháng và năm sinh thì lấy ngày 01 của tháng đó.
• Thời gian công tác tại chiến trường: Thời gian tham gia chiến trường B, C trước 30/4/1975 hoặc K trước 31/8/1989 được tính như làm việc tại nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7.
• Trường hợp vừa có BHXH bắt buộc và tự nguyện: Thời gian được cộng dồn. Nếu người lao động có ít nhất 15 năm BHXH bắt buộc và đủ tuổi nghỉ hưu thì sẽ được hưởng chế độ theo chính sách BHXH bắt buộc.